Агляд новага вызначальніка “Flight Identification of European Passerines and Select Landbirds”

У наш час з’явілася шмат выдатных вызначальнікаў птушак, як з фота, так і з малюнкамі, якія можна выкарыстоўвываць для вялікай колькасці зоагеаграфічных тэрыторый ці асобных краін і рэгіёнаў. Аднак так было не заўсёды – варта падкрэсліць, што такі значны і заўважны рост як ведаў пра вызначэнне птушак у полі, так і фота- і проста оптыкі даволі хутка адбыўся толькі ў апошнія два ці тры дзесяцігоддзі.

Немагчыма ўявіць, што вызначальнік “Вызначэнне еўрапейскіх вераб’іных і асобных наземных птушак” (Flight Identification of European Passerines and Select Landbirds) мог быць створаны яшчэ гадоў дваццаць таму. Калі я атрымаў сваю кнігу, я быў прыемна ўражаны новымі мэтамі, якія ставіць перад сабой кніга, аднак быў скептычны ў адносінах яе магчымага выкарыстання. Аднак чым бліжэй я знаёміўся са змесцівам вызначальніка, тым больш я прыемна здзіўляўся.

Мой вялізны рэспект аўтару і ілюстратару кнігі – Томашу Цофце (Tomasz Cofta), які сапраўды зрабіў даволі значную па аб’ёму і арыгінальнасці працу.

Хаця на першы погляд канцэпцыя вызначальніка выглядае штучнай – вызначальнік драпежных птушак у палёце карысны без сумнення, але вераб’іных? – аднак чым больш задумваешся пра рэальныя сытуацыі пад час назіранняў птушак, тым больш карысным ён падаецца.

Параўнальна часта мы бачым вераб’іных у палёце, якія пералятаюць з куста на куст або з дрэва на дрэва. Іншыя могуць ляцець над намі пад час міграцыі і не прыпыняцца. І гэта толькі дзве сытуацыі, калі звычайныя вызначальнікі птушак не вельмі нам дапамогуць, бо там больш ці менш добра прадстаўлены вераб’іныя пад час адпачынку і ў профіль (і так, як мы бы хацелі іх бачыць, праўда?).

Уводзіны тлумачаць асноўныя аспекты вызначэння птушак у палёце, такія як сілуэт і памер, афарбоўку, паводзіны ў групе і, што найбольш важна, стыль палёту. Гэта тое, на што звяртаеш увагу ў тэкстах такога тонкага назіральніка птушак, якім з’яўляецца Цофта. Яго ўвага і дакладнасць у апісаннях паказвае наколькі добра ён вывучыў як асобныя сямействы, так і іх прадстаўнікоў на нашым кантыненце. Зразумела, што ўсё гэта немагчыма заўважыць і запомніць за кароткі прамежак часу і патрабаваліся гады, каб назапасіць падобны аб’ём ведаў.

птушкі

Далей у таксанамічным парадку прадстаўлены відавыя (237 відаў) нарысы з кароткім тлумачальным тэкстам, высокаякаснымі здымкамі і малюнкамі (апошнія ўсе зроблены Томашам самастойна). Кожнае сямейства вераб’іных пачынаецца з двухстаронкавых малюнкаў яго прадстаўнікоў у палеце ў профіль і сілуэтаў знізу. Дэталёва апісаны вызначальныя рысы для сямействаў, уключна са стылем палёту іх прадстаўнікоў.

дразды

У відавых нарысах тэкст параўнальна кароткі, але апісвае асноўныя рысы для вызначэння віду ў палёце: памер птушак, афарбоўку, стыль палёта і паводзіны ў чародцы (калі яны важныя). Магчыма, што лічбавыя малюнкі Цофты спадабаюцца не ўсім, але яны вельмі дакладна перадаюць сілуэт, афарбоўку, прапорцыі і знешні выгляд птушак, таму, у многіх выпадках, птушкі на іх як жывыя. Зразумела, што мы не можам ў полі разглядаць розныя больш ці менш дробныя рысы птушак пад час іх палёту, але яны могуць дадаваць значную інфармацыю для стварэння агульнага ўражання ад ўбачанага і тым больш важныя, калі зроблены здымак.

птушкі

Прыемна ўражваюць таксама выдатна падабраныя здымкі птушак у палёце, якія прадстаўляюць разнастайныя ракурсы. Для відаў з падобным голасам таксама паказаны санаграмы пазывак, якія можна пачуць пад час палёту птушак, што можа дадаткова дапамагчы ў іх вызначэнні.

Тоўстая кніга з 850 малюнкамі і больш чым 2400 здымкамі амаль на 500 старонак - яўны прыклад таго, як далёка наперад прасунулася назіранне птушак у нашым стагоддзі. Выразнае і бясспрэчнае развіццё оптыкі і лічбавых фотакамер без сумневу прычыніліся да магчымасці стварэння вызначальнікаў падобнага ўзроўню. Зараз вызначэнне вераб’іных птушак у палёце стане нашмат лягчэйшым. Таму гэты вызначальнік “Flight Identification of European Passerines and Select Landbirds” – выдатная кніга і яшчэ адна прадукцыя з раздзелу 'must-have' (якую павінен мець кожны) еўрапейскі бёрдэр адразу пасля вызначальніка Collins Bird Guide.

Flight Identification of European Passerines and Select Landbirds by Tomasz Cofta (Princeton University Press, 2021).
496 старонак, 2.400 каляровых фотаздымкаў, 850 ілюстрацый.
ISBN 9780691177571. мяккая вокладка, £38.
Bookshop from £32.99