На лапаткі

Вельмі цікавы момант.

Такія "на лапаткі" у барацьбе не лічацца :) - трэба прыціснуць імі суперніка да падлогі!

Дзякуючы такім і падобным здымкам праз нейкі час жыцьцё вераб'ёў стане для нас не толькі больш зразумелым, але і цалкам задакументаваным разнастайнымі сямейнымі сценамі.

Harrier, у іх трошкі іншыя правілы - таму лічацца)

Але ж калі крыху давярнуць кадр, можна і на лапаткі :) палажыць  +10

 10 ад мяне, здымачак суперскі. А кажуць, што для фатографаў дзікай прыроды цікавыя толькі зашуганыя алені, драпежнікі і ваўкі.

 Ja tolki čakaju kaliandar. ci navat knižku "Verabja Vierabja"! Materyjalu dastatkova :-)

Prosta vydatny zdymak - jak zausiudy!

Я так разумею, што гэта тыя вераб'і, якія знаходзяцца пад больш-менш пастаянным назіраньнем? Ды к гэта хутчэй барацьба самцоў ці межполавыя непаразуменьні? Ці сказаць нешта дакладна цяжка?

Класс! Николай, и снимок, и Вы, как всегда - на высоте. =) 

Harrier, цяжка сказаць, таму што гэтыя бойкі справакаваныя мной, але я схіляюся да таго, што гэта самцы  блізкія на іерархічнай лесввіцы, + самцы лічацца больш актыўнымі, чым самкі.
Вось яшчэ пара здымкаў:

http://nickvorobey.com/Gallery/Tree-Sparrow/slides/04_DSC6488_Tree_Sparrows_battle_at_sunset_75pc.html

http://nickvorobey.com/Gallery/Tree-Sparrow/slides/04_DSC6779_Tree_Sparrows_minibattle_80pc.html

Цікавыя здымкі, мне яны нават больш падабаюцца, чым гэты.

А што значыць, што бойкі справакаваныя?

Там жа ёсьць падобныя здымкі паміж дамовым і палявым самцамі (?)

Harrier,  ну, калі ежы хапае ўсім, то птушкі ж звычайна не канфліктуюць. Бойкі пачынаюцца з-за недахопу, які стварае фатограф дзеля сваіх карыслівых мэтаў.

+10. Действительно, (повторюсь за Светланой) материал для альбома или календаря уже есть. Это только из опубликованного. А что там ещё у Вас, Николай, в запасниках - можно догадываться по снимкам с этих ссылок. Отлично!

Apus, не думаю, што справа толькі ў колькасьці-даступнасьці корму. Не ўсё так проста, тым больш з надыходам вясны, калі трэба абараняць найлепшыя гнездавыя ўчасткі. Многія ж аселыя ў нас птушкі стараюцца трымаць гнездавыя тэрыторыі і праз восень і зіму.

Да таго ж Вы правільна пішаце пра іерархічныя адносіны, якія могуць усталёўвацца і павінны падтрымлівацца асабліва ва ўмовах сканцэнтраванасьці ежы ў адным месцы.

Думаю, што гэта тут можа быць асноўным, а не яе недахоп. 

Harrier, вы недаацэньваеце карыслівыя мэты фатографа. Как справакаваць канфлікты дастаткова абмяжаваць адначасовы доступ да сталоўкі толькі адной-двума птушкамі. Гэта звычайная практыка ў такіх выпадках. Асабліва баявыя палявыя вераб'і - ў завіруху такая сталоўка можа стаць арэнай бясконцай бітвы. У іншы час - бойка кожныя 2-3 хвіліны. Але калі я проста сыплю ежу на снег, птушкі будуць наступаць друг другу на пяткі, і здарыцца цуд, калі яны так ўздымуцца ў сутычцы:). Да таго ж палявыя вераб'і зараз у зграях, і пакуль я не бачыў ў іх думак пра гнездавыя тэрыторыі. Але ў дамовых нешта падобнае праскоквае, так.

Пра восеньска-зімовыя "гнездавыя" тэрыторыі я пішу не пра свае назіраньні, а паводле цікавага артыкула аднаго з найлепшых знаўцаў вераб'ёў праф. Піноўскага з Польшчы. Знайду артыкул і перакладу з яго самае цікавае. Магчыма, што ў нашых умовах гэта не зусім так ці зусім не так. Зімы ў нас іншыя.

Цікава было б і мне пачытаць, параўнаць.

А вось не бойка, але таксама цікавы здымак з палявым вераб'ём:

www.birdwatching.pl/galeria/najlepiej-oceniane/7-dni/zdjecie/51792

А вось як могуць скончыцца такія жарты з дзятлам:

http://club.foto.ru/gallery/photos/983311 

Вось некаторыя вытрымкі з артыкулу Pinowski J., Pinowska B. (2009) Seks jesienny ptakow i jego konsekwencje.// Wiącek J., Polak M., Kucharczyk M., Grzywaczewski G., Jerzak L. (red.) Ptaki – Środowisko - Zagrożenia – Ochrona. Wybrane aspekty ekologii ptaków. LTO, Lublin 2009, pp. 43-60

...Механізмы натуральнага адбору, які фаварызуе восеньскія заляцаньні птушак вывучаліся толькі ў некалькіх відаў. Сярод эўрапейскіх пералётных відаў, якія інтэнсіўна сьпяваюць восеньню, бароняць тэрыторыю і ўтвараюць пары - рудахвостка-чарнушка (Ph. ochruros).  Даследаваньні індывідуальна пазначаных  каляровымі кольцамі птушак у швайцарскіх Альпах праз Weglerr`a (2000) паказалі, што старыя самцы гэтага віду адразу пасля заканяэння лінькі ў верасьні і ў кастрычніку ажно да адлёту інстэнсіўна сьпяваюць, бароняць сваю тэрыторыю часта з гнездавога перыяду, утвараюць пары з самкамі, але толькі старымі і разам харчуюцца, праганяючы іншых самцоў. Нізкая смяротнасьць на зімоўцы, прывязанасьць да восеньскіх тэрыторый і пазіцыя дамінантаў у абодвух палоў на гэтай тэрыторыі прыводзіць да таго, што 59% пар з восеньскіх заляцаньняў і ажно 93% самцоў вясной займаюць свае восеньскія тэрыторыі. Самкі, якія застаюцца ў саюзе са сваімі старымі самцамі, раней адкладваюць яйкі і маюць больш кладак. Старыя самкі прылятаюць на 13 дзён раней, а яйкі адкладваюць на 10 дзён раней, чым мінулагоднія. Старыя самкі маюць 7,8 слёткаў, а маладыя 3,4 за год. Большая колькасць патомкаў ёсьць вынікам іх узросту, але можа быць абумоўлена больш раннім пачаткам гнездаваньня і  іх удзелам у восеньскіх заляцаньнях. Маладыя самцы зрэдку (толькі 11% сярод сьпяваючых самцоў) удзельнічаюць у восеньскіх заляцаньнях і могуць займаць тэрыторыі ў маргінальных месцах. Weglerr (2000) лічыць, што узроставы падзел, які атрымліваецца дзякуючы восеньскім заляцаньням і ёсьць галоўным механізмам, які падтрымлівае іх праз натуральны адбор. Аднак толькі эксперыменты па усуваньню восеньню старых самцоў з іх тэрыторыяў далі бы адказ на пытаньне ў якой ступені ўзрост, а ў якой удзел у восеньскіх заляцаньнях вызначае посьпех гнездаваньня.

…

Для аселых відаў птушак механізмы, якія падтрымліваюць восеньскія заляцаньні, разгледзім на прыкладзе паялвога вераб'я (ПВ).

Пасля гнездаваньня ПВ харчуюцца у групах на палях…, а начуюць па-за тэрыторый гнездавой калоніі. Кожная група качуе у межах вызначанай тэрыторыі.

Пасьля лінькі ў гнездавую калонію найперш вяртаюцца старыя птушкі і маладыя з першых вывадкаў, потым – з пазьнейшых вывадкаў, ўсе птушкі начуюць паблізу гнездавых скрыняў у кронах дрэваў. У сонечныя дні ПВ маюць восеньскія заляцаньні зранку да абеду, а ў дні з горшым надвор’ем яшчэ раней ляцяць на паля харчавацца. Раніцай у гнездавых калоніях застаюцца ПВ, якія бароняць свае гнёзды, а таксама ўсё больш прыбывае самцоў, якія шукаюць вольных гнездавых скрыняў і самкі, якія шукаюць самцоў “з кватэрай”.

Па заканчэньню лінькі ў калоніях з’яўляецца ўсё больш ПВ. Да паловы кастрычніка ажно 99% птушак заканчвае ліньку. Самец выбірае месца гнездаваньня, а самка партнёра з месцам на гняздо. Тое, як хутка самец будзе выбраны самкай, залежыць ад якасці асяроддзя, у якім знаходзіцца калонія, а потым ад месца знаходжаньня гнязда - гнездавой скрыні (самкі выбіраюць край лесу хутчэй, чым скрыні на адлегласці 20 м ад яго краю). Час утварэньня пары залежыць ад узросту птушак. Старыя птушкі і маладыя з першых вывадкаў робяць гэта раней, чым маладыя з пазьнейшых вывадкаў.

Пад час заляцаньня сацы прабуюць капуліраваць, але самкі звычайна адпрыгвае ад іх. Прыкладна праз 2 тыдні па ўтварэньню пары янапачынае будаваць гняздо. Цалкам збудаванае гняздо мае тры слаі… Складанасьць пабудовы залежыць ад тэрміну ўтварэньня пары і ўзросту птушак. Маладыя птушкі, якія ўтвараюць пары ў палове кастрычніка, не будуць мець часу на пабудову гнязда да канца восеньскіх заляцаньняў пеард надыходам халадоў …

Прыклад, які ілюструе велічыню энергетычных страт на пабудову восеньскага гнязда ў палявога вераб’я, размешчанага ў пустой гнездавой скрыні, з’яўляецца гняздо з высцілкай з 1220 пёраў агульнай масай 14,7 г (маса гнязда 42,0 г) і два падобнага тыпу, ў якіх было адпаведна 990 пёраў і 570. …

З надыходам халадоў у перашй дэкадзе лістападу заканчваюцца восеньскія заляцаньні і птушкі целы дзень харчуюцца групамі на палях, прылятаючы ў калонію толькі на начлег. Пара, якая збудавала гняздо ўвосень, начуе ў ім з лістапада па сакавік. … Часцей у ім начуе пара, часам – адзінкавая птушка. … Скрыня з поўным гняздом, збудаваным над летнім гняздом, захоўвае 36%, а пустая – 18% энергіі птушкі, якая ў ёй начуе. Восеньскае гняздо - гэта адзін з вынікаў восеньскіх заляцаньняў.

Перажыць марозныя ночы пры недахопе корму магчыма пры выкарыстаньні невялікімі птушкамі ўсіх магчымых спосабаў захаваньня энегргіі і адным з іх ёсьць начлег у восеньскім гняздзе. Натуральны адбор можа апдтрымліваць птушак, якія будуюць найлепшыя восеньскія гнёзды і элімініраваць позна ліняючых птушак, з позьніх вывадкаў, якія не маюць часу завяршыць пабудову перад пачаткам халадоў. З першых вывадкаў зіму перажываюць 14% ПВ, з другіх і трэціх – толькі 5%....

Восеньскія заляцаньні павінны мець асаблівае вялікае значэньне для аселых відаў, якія дзякуючы атрыманьню інфармацыі пра месцы жыхарства, могуць яе выкарыстаць у наступным годзе пад час генздаваньня. …

Hegner & Wingfield (1986) прапануюць наступныя механізмы:

А) восеньскія заляцаньні дазваляюць раней пачынаць генздаваньне вясной, што карэліруе з павялічаным посьпехам гнездаваньня;

В) утварэньне пары і таксама утрыманьне адпаведнай тэрыторыі ўвосень вясной павялічвае шанцы на пачатак размнажэньня ў даобрых умовах так хутка, як гэта магчыма;

С) самкі, якія злучаюцца з самцом увосень могуць мець лепшыя ўмовы для зімоўкі з-за таго, што маюць большы запас бялка і тлушчу, бо іншыя самцы (без пары) не непакояць іх;

D) самкі, якія прыканцы зімы маюць большы запас энергіі і рэчываў, пачынаюць адкладку яек раней і маюць большыя кладкі;

Е) сярод тых відаў, якія могуць мець больш адной кладкі за сезон, ранейшы пачатак гнездаваньня дазваляе мець больш кладак.

Ну і высновы з гэтага артыкула:

F) пары, якія ў выніку восеньскіх заляцаньняў збудавалі гняздо, маюць большыя шанцы на паспяховую зімоўку;

G) птушкі атрымліваюць інфармацыю пра якасьць асяроддзя, у якім будуць гнездаваць.

Harrier, цікавая інфармацыя, вялікі дзякуй за працу. На маём участку гнездавых тэрыторый ПВ звычайна няма, дамінуюць ДВ, і вось у апошніх некаторыя праявы такіх паводзінаў відавочны.

Apus, няма за што. Для мяне гэта не толькі цікавыя лічбы. але і вельмі цікавая інтэрпрэтацыя.

Як там польская мова - вучыцца? Маю запасны асобнік гэтага зборніку (там ёсьць і мой арыткул пра поплаўных лунёў) - 422 старонкі пра птушак па -польску. Калі цікава, магу даслаць (толькі адрас праз асабістыя паведамленьні дашліце, каб не шукаць).