Сяргею Зуёнку – 50!

Шчыра віншуем юбіляра. І хаця многія яго сябры і знаёмыя з цяжкасцю павераць, што няўрымсліваму і адкрытаму для ўсіх Сяргею сапраўды можа быць столькі год, гэта праўда.

Жадаем як мага лепш пражыць наступныя 50 і за гэты час здзейсніць не менш мараў, чым за першыя паўстагоддзя і сустрэць не менш добрых людзей ды сяброў, напісаць наступны тузін цікавых кніжак ды выпусціць наступную сотню часопісаў АПБ “Птушкі і Мы” (які Сяргей рэдагуе)

Сто год!

Сябры і калегі

А цяпер – слова юбіляру. Бо хто лепш распавядзе пра сябе, як не он сам?

Нарадзіўся я 29 красавіка 1962 года ў Мінску – пэўна так трэба пачынаць любую біяграфію, нават і “аўта”.  Далей крыху складаней, таму што амаль адразу пачаліся адхіленні ад нормы, якія ўжо ў той час межавалі з апантанасцю. Іншымі словамі, колькі сябе памятаю, зацікаўленасць была адна (дакладней не адна, а мноства, але у адным накірунку) – звяры, птушкі, кузюркі, рыбкі, паўзуны, грыбы, дрэвы, кветкі. Гэта ўжо потым з’явіліся ішыя зацікаўленасці, якія былі больш-менш характэрныя для маладых людзей эпохі “развітога сацыялізму”, але яны ні ў якім разе не збівалі галоўны вектар.

Малога Сяргея - як і многіх з нас - бацькі знайшлі ў капусце.

Карацей кажучы, ужо гадоў з чатырох-пяці  на пытанне “А кім ты, хлопчык, будзеш?” нязменна адказваў : “Біёлагам!”.  (Так яно ўрэшце і здарылася).  Прыкладна ў гэты час пачаліся  і першыя “экспедыцыі” у бабулінай вёсцы на суседні выган за махаонам, і першыя навуковыя эксперыменты па выхаванні вусеняў у слоіку з-пад малака.  Школьныя гады пад чырвоным сцягам (а ўсе мы ў той час свята верылі ў яго выключнасць) скрашваліся кнігамі Дарэла і Майн Рыда, развядзеннем акварыўмных рыбак і іншай хатняй жыўнасці, дарэчы, менавіта я задаваў гэтую моду ўсім хлопцам у двары!  Марай тых часоў было пабачыць жывога кажана, саву (усё роўна якую), вужа і квакшу – а як жа! Яны ж у нас жывуць, а я іх яшчэ не бачыў! Настольныя кнігі тых часоў “Фауна Беларусі” і творы Дарэла.

І вось, нарэшце, я - студэнт біяфака! Вядома ж, кафедры заалогіі! Навуковы накірунак – паўзуны, дарэчы тэма дыпломнай работы – змеі Налібоцкай пушчы. З вялікай удзячнасцю ўспамінаю сваіх настаўнікаў таго часу – прафесара Ігара Канстанцінавіча Лапаціна,  дацэнта Леаніда Паўлавіча Шклярова і тагачаснага дырэктара заалагічнага музея БДУ Леаніда Дзмітрыевіча Бурко. Сур’езную ж зацікаўленасць птушкамі мне прывіў на сумеснай практыцы  ніхто іншы, як студэнт малодшага курса добра ўсім зараз вядомы Ігар Бышнёў. Скончыўшы біяфак, пасля не вельмі доўгіх вайсковых збораў на атрыманне нейкага там афіцэрска звання, трапляю па размеркаванню ў Інстытут заалогіі – вось яно здзясненне сапраўднай дарослай мары! (Не памятаю зараз як з савой, яле вужа і кажана з квакшай я к таму часу ўжо пабачыў).  Яшчэ адна вельмі важная падзея тых часоў – першая сутрэча з Прыпяццю – гэта каханне з першага погляду і на ўсё жыццё!

У інстытуце трапляю пад патранаж Барыса Віктаравіча Ямінскага (у той час яшчэ проста Барыса), які літаральна за пару гадоў робць з мяне сапраўднага арнітолага. Хаця зараз сапраўдным арнітолагам я сябе і не лічу. А вось заолагам-натуралістам з моцным арніталагічным акцэнтам – дакладна! Працую арнітолагам у лабараторыі паразіталогіі, але большую частку часу праводжу з сапраўднымі  “арніталагічнымі“ арнітолагамі – экспедыцыі, пошукі гнёздаў, назіранні, фатаграфаванні. З імі ж здзяйсняю і дальнія вандроўкі: Алтай, Каракумы, Капетдаг, Палярны Ўрал, Ямал, Дальні Ўсход, Паміра-Алай  – згадзіцеся, таксама экзотыка. Самы яскравы ўспамін – паляванне на рэдкіх апалонаў на крутых схілах Цянь-Шаня на вышыні эвыш чатырох  тысяч метраў.

З сапраўднымі совамі - пугачамі.
У гэтый жа час я моцна правініўся перад птушкамі – працуючы па “чарнобыльскай “ тэматыцы, здабываў “навуковы матэрыял”. Тады гэта здавалася  важным і патрэбным, а вось зараз – не вельмі. Віну гэтую адчуваю і цяпер, і дагэтуль не ведаю, ці даруюць мне калі-небудзь птушкі...

У “смутныя дзевяностыя” здараецца у маёй заалагічнай кар’еры сямігадовы тайм-аут – маючы сёй-той альпіністскі вопыт, працую прамысловым альпіністам на бязмежных расійскіх прасторах.

 І вось, нарэшце, - АПБ! Тут асабліва расказваць не трэба – гэта ўжо навейшая гісторыя. А самыя яскравы ўражанні гэтых дванаццаці гадоў – гэта шалёная радасць шведскіх бёдуотчараў, калі мы паказалі ім іх першую белую сініцу і шалёны энтузіязм цэлага аўтобуса бёдуотчараў з розных краін Еўропы, якія паказвалі мне ў Партугаліі  маю першую чырвоную чаплю.

Захапленняў хапае – гэта і акварыум, і змеі розныя, фатаграфаванне, рыбная лоўля, кактусы, архідэі, часам кнігі пішу, з’яўляюся сябрам АПБ і сябрам саюза журналістаў Беларусі, але з таго моманта, як адзін чыноўнік падзяліў краіну на “чэсных” і “нячэсных”, апошнім сябе ўжо не лічу.

Сын Васіль біёлагам так іне стаў, але, як зараз кажуць, добра ў тэме. Я ж сам, хоць і працую зараз паралельна з АПБ яшчэ і ў расійска-беларускай рыбалоўнай фірме, але не гледзячы ні на што, АПБ і птушкі – FOREVER!!!