Памяць праф. С.Б. Юндзіла (1761-1847) ушанавалі ў Шчучыне

Не так шмат выдатных асобаў паходзіць з Беларусі, каб не мець магчымасць ушанаваць іх памяць на адпаведным узроўні. Гэта яшчэ раз даказалі беларусы і госці нашай краіны рознага ўзросту і заняткаў, якія сабраліся ў мінулую пятніцу і суботу ў гарадку Шчучын, што на Гарадзеншчыне.

Справа ў тым, што 6 мая адзначаўся круглы юбілей - 250 год з дня нараджэння нашага земляка з цяперашняй Воранаўшчыны, прафесара батанікі і заалогіі Віленскага ўнівесітэту а. Станіслава Баніфацыя Юндзіла. Менавіта гэтай даце і былі прысвечаны адметныя падзеі ў жыцці шчучынцаў і іх гасцей: урачыстая імша з нагоды юбілею гэтага яркага прадстаўніка Ордэну піяраў, якая закончылася адкрыццём і асвяченнем мемарыяльнай дошкі ў гонар навукоўцы ў мясцовым касцёле св. Тэрэзы Авільскай.

Герб Шчучына, які доўгі час належаў Сцыпіёнам дэль Кампа, што і адлюстроўвае герб. Дзетак Сцяпіёнаў навучаў у Шчучыне і апекаваўся імі ў Вільні а. С.Б.Юндзіл.

Так выглядае пакуль не адрэстаўраваная частка Калегіюму Ордэну піяраў у Шчучыне (будынкі ХVIII ст.), дзе выкладаў праф.С.Б.Юндзіл.

А так - ужо адрэстаўраваная, ў якой і цяпер знаходзіцца прадстаўніцтва Ордэну піяраў.

Аднак мой дзень у Шчучыне распачаўся у будынку мясцовай гімназі, якая таксама выглядае каларытна, бо знаходзіцца ў будынку пачатку ХХ ст. былой семінаріі і гімназіі. Справа ў тым, што Гродзенскае абласное аддзяленне АПБ прадставіла магчымасць гасцям канферэнцыі, а таксама гімназістам атрымаць пазітыўныя ўражанні ад нашай фотавыставы "Нашы птушкі-2011".

І хаця размяшчэнне здымкаў цяжка прызнаць ідэальным, але цікава, што ўдзельнікі канферэнцыі ў якасці лепшага здымка выбралі тую ж фатаграфію сініцы-апалоўніка Дзьмітрыя Якубовіча, якая перамагла і ў Гродна.

З гімназіі мы разам з сотнямі шчучынцаў і гасцей канферэнцыі перамясціліся ў касцёл Св.Тэрэзы, дзе біскуп Антоні Дзем'янка па беларуску не толькі распавёў прыхажанам асноўныя моманты з жыцця а.С.Б.Юндзіла, але і заклікаў не падпарадкоўваць прыроду, а старацца вывучаць і ахоўваць яе. А выкарыстоўваць так, каб гэта было магчыма і нашых патомкам.

Асвячэнне мемарыяльнай дошкі:

http://www.youtube.com/watch?v=MRtQMbgVdtc 

 Асвечаная мемарыяльная дошка а.С.Б.Юндзілу.

"А хто такі той Юндзіл?":

http://www.youtube.com/watch?v=ZlC-cRDg3VA  

Пасля ўрачыстай імшы мы перамясціліся ў гімназію, дзе адбылося адкрыццё рэспубліканскай канферэнцыі навучэнцаў "Прырода і адукацыя: праблемы ўстойлівага развіцця", прысвечанай 250-годдзю С.Б. Юндзіла (1761-1847), арганізаванай Мінскім Міжнародным адукацыйным цэнтрам імя Й.Рау, аддзелам адукацыі Шчучынскага райвыканкама і ДУА "Гімназія г. Шчучына".

Дырэктар гімназіі Наталья Лебедзь адкрывае канферэнцыю.

У першы дзень канферэнцыі быў паказаны фільм пра жыццё і дзейнасць С.Б.Юндзіла, створаны супрацоўнікамі гімназіі і вучнямі. А госці канферэнцыі - навукоўцы з Любліна, Мінску і Гродна распавялі пра розныя аспекты таго часу і сённяшняга дня, звязаныя з асобай Юндзіла, Ордэнам піяраў, вывучэннем птушак і магчымым складам раслін у першых батанічных садах на тэрыторыі нашай краіны, адзін з якіх заклаў і праф. Юндзіл у Шчучыне.

dr Mariusz Ausz (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) з Любліна прадставіў даклад пра вялікіх піяраў Польшчы і Вялікага княства Літоўскага.

Андрэй Кіштымаў з Мінска распавёў пра Юндзіла і Румянцава.

Самым яркім і запамінальным стаў даклад-прэзентацыя праф. А.Т. Федарука з Беларускага педуніверсітэту імя М.Танка. Ён параўнаў дасягненні Антонія Тызенгаўза і С.Б.Юндзіла, ўсю веліч іх жыцця і паказаў узаемасувязі паміж гэтымі асобамі. Яго выступы – заўсёды эмацыйныя, глыбокія і пераконваючыя:  http://www.youtube.com/watch?v=aTojrz-hM20 

Выступае праф. Анатолій Тарасавіч Федарук. 

Наталья Луніна з ЦБС НАН Беларусі прапанавала магчымы спіс раслін у батанічным садзе Юндзіла, які той заклаў у Шчучыне.

Біскуп Антоні Дзям'янка ўважліва слухае выступоўцаў.

 На наступны дзень навучэнцы з розных адукацыйных устаноў Гарадзеншчыны і Міншчыны прадстаўлялі вынікі сваіх навукова-даследчых прац. Усе з іх атрымалі сертыфікаты ўдзельнікаў, а лепшыя – адмысловыя прызы, падрыхтаваныя гімназіяй і Гродзенскім абласным аддзяленнем АПБ.

На верхнім здымку – праф. А.Т. Федарук размаўляе з біскупам А.Дзям’янка пад час перапынку ў канферэнцыі.

Дзьмітры Вінчэўскі для www.birdwatch.by  
фота і відэа аўтара

На гэтую тэму:
МАНАХ, ЯКІ ВУЧЫЎ ЛЮБІЦЬ І ВЕДАЦЬ ПРЫРОДУ. ДА 250-ЦІ ГОДДЗЯ СТАНІСЛАВА БАНІФАЦЫЯ ЮНДЗІЛА (1761 – 1847)

Канферэнцыя аб устойлівым развіцці ў гонар 250-ці гадовага юбілею праф. С.Б.Юндзіла