Кожны здымак у галерэі нашага сайту з'яўляецца ўласнасцю аўтара, які яго размясціў (калі не ўказана іншае). Для камерцыйнага выкарыстання любога здымка або яго часткі неабходны пісьмовы дазвол аўтара.
Пры некамерцыйным выкарыстанні спасылка на аўтара і сайт абавязковыя. Звяртайцеся да рэдактара:harrier@tut.by па ўсіх пытаннях
Пры выкарыстанні здымкаў у сацсетках, забаронена размяшчаць больш аднаго здымка з фотасерыі на пост, таксама абавязковы надпіс "больш здымкаў тут:" і далей канкрэтны адрас на знаходжанне фота-серыі на сайце.

All these pictures are copyrighted by the authors. Please respect the time and effort spent in shooting them.
If you have any questions or comments, please let us know: harrier@tut.by

Белыя буслы і наша смецце

белы бусел

Звычайна чым даўжэй за нечым назіраеш у прыродзе, тым больш нюансаў заўважаеш і лепш выяўляюцца заканамернасці паводзін і ўзаемадзення жывёл з наваколлем. Але праблема ў тым, што збіраецца ўсё больш і больш здымкаў і відэа, і каб апрацаваць гэтую вялікую колькасць кантэнту, трэба ўсё больш і больш часу і таму самыя працяглыя і часам самыя цікавыя назіранні застаюцца неапублікаванымі, або абнародуюцца толькі самыя яркія - і кароткія – моманты .

Так атрымалася і з нашымі назіраннямі за белымі бусламі (Ciconia ciconia), якія мы праводзілі з Юрыем Лукашэнкай на працягу некалькіх сезонаў на гарадзкой звалцы пад Гродна. Потым здарыліся два гады перапынку і вось я зноў пабываў там і прыкладна гадзіну назіраў за бусламі і нашым смеццем.

У гэты раз там было пад 200 птушак, прычым пастаянна адзінкавыя буслы адляталі і іншыя прыляталі. Калі ведаць, што макімальная колькасць, адначасова адзначаная намі на звалцы была толькі аднойчы троху больш за 400 белых буслоў, а ў іншыя разы паміж сотняй і двума, то гэта не павінна здзіўляць. Іншая справа, што сярод птушак было параўнальна шмат маладых, якія нядаўна выляцелі з гнёздаў - яны добра заўважныя на некаторых здымках, бо маюць карацейшую і больш цёмную, з чорным канцом дзюбу. Здаецца, што ў такой прапорцыі маладыя/'дарослыя' (неполаваспелыя з мінулых гадоў і сапраўды дарослыя)  я буслоў на звалцы яшчэ не бачыў. Гэта значыць, што птушаняты актыўна вучацца здабываць, ці хутчэй знаходзіць сабе ежу сярод нашага смецця адразу пасля вылету. Ці скарыстаюць яны з падобнай магчымасці ў пазнейшым жыцці калі яна прадставіцца, здаецца, рытарычнае пытанне.

Цяжка лакладна сказаць колькі сярод 'дарослых' на звалцы неполаваспелых і тых, што прылятаюць туды за ежай для сябе і птушанят і адлятаюць на свае гнёзды. Справа ў тым, што знешне яны не адрозніваюцца. Але калі тых птушак, якія пастаянна знаходзяцца на самой звалцы ці паблізу яе лічыць неполаваспелымі і адпаведна, негняздуючымі, то такіх там яўная большасць.

Цікавыя вынікі з захаду Еўропы:

Ежа са звалак аказалася лепшай для птушнят белага бусла за прыродную

---------

З таго боку звалкі, з якога можна да яе пад'ехаць для назіранняў, слой смецця за мінулыя гады значна павялічыўся да самай агароджы і дзякуючы гэтаму атрымалася паздымаць некаторых буслоў параўнальна блізка. У іншым жа, здаецца, нічога значна не змянілася.

Кожныя 5-10 хвілін на звалку прыязджаюць машыны з новымі порцыямі смецця і тыя з буслоў, якія ў гэты час галодныя, злятаюцца часам пад самы яго 'паток', каб першымі знайсці там 'самае смачнае'. Тое самае адбываецца і калі (часцей пад вечар) бульдозер пачынае разраўніваць і умінаць навезеныя за дзень 'пагоркі смецця' - тады буслы і чайкі часта кідаюцца амаль пад гусеніцы і разраўнялку. Ніякіх іншых заканамернасцяў па часе актыўнасці буслоў на звалцы ўбачыць не атрымалася: тыя, хто галодны ў гэты канкрэтны час, можа хадзіць і шукаць ежу сярод і параўнальна старога, і сярод параўнальна свежага смецця. А хто не галодны, можа стаяць недзе побач на самой звалцы або на невялікай адлегласці побач  з ёй.

Буслы на звалцы, асабліва калі ядуць са смецця, не баяцца ні людзей, ні сабак, ні машын, ні бульдозера побач. І хаця і трымаюць невялікую дыстанцыю бяспекі, аднак адбягаюць ці радзей адлятаюць толькі калі яна парушаецца. Узлятаюць у вялікай колькасці ці нават ўсе нечакана, без бачнай на тое прычыны, прыкладна раз у гадзіну і потым большасць сядае назад на звалку, а невялікая колькасць адлятае. Часам кіроўцы смеццявозаў гучна стукаюць задняй закрыўкай кузава, каб смецце вывалілася па-максімум. Гэты гучны гук таксама палохае буслоў, але звычайна не ўсіх, а тыя дзесяткі птушак, што 'ядуць' побач.

Пра адзін з падобных узлётаў, пад час якога птушкі хутка знайшлі тэрмік (паток цёплага паветра, які падымаецца і падымае і буслоў) я і зрабіў кароткае відэа:

Гродзенскі раён, 07-08-2022

Аўтар - Дзьмітры Вінчэўскі