Кожны здымак у галерэі нашага сайту з'яўляецца ўласнасцю аўтара, які яго размясціў (калі не ўказана іншае). Для камерцыйнага выкарыстання любога здымка або яго часткі неабходны пісьмовы дазвол аўтара.
Пры некамерцыйным выкарыстанні спасылка на аўтара і сайт абавязковыя. Звяртайцеся да рэдактара:harrier@tut.by па ўсіх пытаннях
Пры выкарыстанні здымкаў у сацсетках, забаронена размяшчаць больш аднаго здымка з фотасерыі на пост, таксама абавязковы надпіс "больш здымкаў тут:" і далей канкрэтны адрас на знаходжанне фота-серыі на сайце.

All these pictures are copyrighted by the authors. Please respect the time and effort spent in shooting them.
If you have any questions or comments, please let us know: harrier@tut.by

Сойкі і жалуды. Частка V: Праверка

сойка

Як ні адкладваў, але прыйшоў час і на самую апошнюю, і адначасова самую нечаканую і самую цікавую для мяне гісторыю пра соек і жалуды.

Папярэднія гісторыі тут:

Частка І, частка ІІ, частка ІІІ і частка IV.

Невялікі скверык з 5 дубамі, пасажанымі побач на тым беразе Нёмана і жалудамі якіх так цікавіліся першую палову восені сойкі і не толькі яны, заканчваецца не ля самай вады. Пасля шэрагу дрэваў ідзе шырокі схіл да ракі, потым газон і там некалькі невысокіх, амаль шарападобнай формы вербаў. Схіл гэты, ды і ўвогуле ўчастак берагу, на якім ‘стварылі’ скверык, мае шмат крыніцаў і нават ручаін. Напэўна таму некаторыя з пасажаных тут вербаў засохлі, а тыя што яшчэ жывуць, яўна не растуць, а толькі выжываюць.

І вось зверху я заўважыў на адной з гэтых вербаў сойку (Garrulus glandarius). Паводзіла яна сябе дзіўна: перапрыгвала сярод галін як бы прыглядаючыся нечаму пад дрэвам. Потым скочыла ўніз і там стала нешта шукаць. Спачатку я думаў, што яна прыляцела, каб схаваць тут прынесеныя ў пад’язычным мяшку жалуды і падбірае для гэтага добрае месца. Але ўсё аказалася нашмат цікавей.

Хаця не было бачна, каб птушка нешта ‘адрыгнула’, праз некалькі секунд яна набрала ў дзюбу пук сухой і скошанай некалі раней трымерам травы і пачала нешта старанна прыкрываць пад дрэвам. Потым пераляцела некалькі метраў і села на суседнюю такую ж вярбу і там схема амаль паўтарылася, толькі замест пука сухой травы птушка нешта прыкрыла меншым памерам раслінным матэрыялам. І тут я зразумеў што адбываецца! А калі пад трэцім дрэвам сойка з-пад вярбы ўзляцела на яе з жалудом і пачала яго есці, разбіваючы на кавалачкі дзюбай, сумненняў у мяне засталося: гэта праверка запасаў, якія птушка зрабіла тут раней!

Ніколі не чуў пра такія паводзіны, але яны адразу здаліся мне разумнымі і лагічнымі. І сэнс іх у наступным: схаваныя ў розных месцах жалуды варта правяраць час ад часу, каб лепш прыхаваць тыя з іх, якія па нейкіх прычынах сталі бачнымі – і гэтым сойка і займалася, прыкрываючы іх сухой травой і іншым раслінным матэрыялам пад першымі дрэвамі. А тыя, якія пачалі псавацца, варта дастаць і з’есці ўжо цяпер – магчыма так атрымалася з жалудом з трэцяй схованкі. Пасля гэтага сойка праверыла запасы яшчэ пад двума наступнымі вербамі і каля іх і адляцела. А я быў узрадаваны ўдачным назіраннем і тым, што сам змог не толькі ўбачыць цікавыя паводзіны, але і зразумець іх сэнс.

Не ведаю, ці варта рабіць падобныя праверкі для ўсіх сотняў жалудоў, прыхаваных сойкамі ‘на зіму’ – магчыма, што так ім лягчэй потым знаходзіць свае схованкі. Бо з часам мяняюцца арыенціры (адны знікаюць – напрыклад, пад апалым лісцем ці снегам, і з’яўляюцца іншыя), па якіх птушкі і знаходзяць дзе іх схавалі. Ну і прыхаваць тыя жалуды, якія чамусьці сталі добра бачныя, таксама варта – бо інакш іх лёгка знойдуць іншыя птушкі і запасы зменшацца без удзелу тых, хто іх зрабіў.

Тым не менш гэта не змяняе факту, што па розных прычынах як мінімум некаторыя жалуды сойкі і іншыя птушкі ‘не знаходзяць’ да вясны і яны прарастаюць у схованках. Думаю, што малады дубок на апошнім здымку як раз з такіх незнойдзеных жалудоў з краю газону і ўтварыўся.

Гродна, 15-10-2022

Аўтар – Дзьмітры Вінчэўскі