Калі птушкі ведаюць пра межы паміж краінамі

Новае даследаванне, праведзенае камандай гішпанскіх навукоўцаў, нечакана паказала, што як мінімум вялікія віды драпежных птушак (якія харчуюцца пераважна падаллю), дакладна ведаюць дзе праходзіць мяжа паміж Гішпаніяй і Партугаліяй. Гэта тым больш дзіўна, што насамрэч абедзве краіны звязаны геаграфічна рачнымі далінамі і ніякія кліматычныя або тапаграфічныя адрозненні як мінімум уздоўж мяжы не існуюць.

Навукоўцы пазначылі ў Гішпаніі спадарожнікавымі перадатчыкамі агулам 71 чорнага грыфа (Aegypius monachus) і белагаловага сіпа (Gyps fulvus) і глядзелі за іх перамяшчэннямі ў абодвух краінах. Зусім нечакана аказалася, што абодва віды грыфаў вельмі рэдка залятаюць у Партугалію. Прычына гэтага – радыкальныя адрозненні ў санітарнай палітыцы ў гэтых краінах: у Гішпаніі здохлае быдла можна застаўляць на пашах, а ў Партугаліі фермеры абавязаны яго збіраць і знішчаць.

Адрозненні ў санітарных правілах узніклі з-за небяспекі распаўсюджання т.зв. губчатай энцефелапатыі кароў (Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE)) – інфекцыйнай хваробы быдла, якая можа быць небяспечнай для чалавека і распаўсюджвацца таксама праз памерлае быдла. У 2001 г., пасля таго, як гэтая хвароба выклікала крызіс у еўрапейскай жывёлагадоўлі, Еўразвяз забараніў пакідаць здохлых кароў і іншае быдла на пашах. Гэтая забарона адмоўна адлюстравалася на ўсіх драпежніках, якія харчуюцца падаллю і, асабліва, на розных відах падальшчыкаў. Аднак пазней, у трох актах (CE 322/2003, CE 830/2005 CE 142/2011) было дазволена застаўляць падаль для драпежных птушак і звяроў з адпаведнымі мерамі перасцярогі. Якімі павінны былі быць гэтыя перасцярогі дакладна не апісвалася, таму кожная краіна ЕЗ магла выкарыстоўваць уласныя санітарныя правілы і абмежаванні.

Такая свабода ў прыняцці рашэнняў, важных для захавання відаў-падальшчыкаў, прывяла да парадаксальна вялікіх адрозненняў паміж Гішпаніяй і Партугаліяй. У Гішпаніі, радзіме 95% усіх еўрапейскіх грыфаў, фермеры могуць застаўляць загінулых кароў адкрыта, сцягваючы іх у кучы там, дзе сустракаюцца грыфы. Гэта не толькі служыць ахове птушак, але і значна эканоміць рэсурсы фермераў і падаткаплацельшчыкаў на ўтылізацыю падалі. У супрацьлегласць гэтаму ў Партугаліі фермеры павінны ўтылізаваць здохлае быдла. Яго можна звозіць у абмежаваныя невялікай колькасцю каля мяжы з Гішпаніяй “сталоўкі для падальшчыкаў”, але для гэтага трэба атрымаць адмысловыя ліцэнзіі і прайсці складаны санітарны кантроль.

Такім чынам, публікацыя выразна паказвае як шмат можа залежыць ад культурных ці санітарных нормаў людзей у распаўсюджанні і колькасці птушак у той самай геаграфічна падобнай мясцовасці.

Крыніца:

Eneko Arrondoa, Marcos Moleóna, Ainara Cortés-Avizandaa, José Jiménezc, Pedro Bejad, José A. Sánchez-Zapataf, José A. Donázar: Invisible barriers: Differential sanitary regulations constrain vulture movements across country borders 10.1016/j.biocon.2017.12.039

Паводле www.rarebirdalert.co.uk (тэкст і мапы) падрыхтаваў Дзьмітры Вінчэўскі

 

 

На гэтую тэму:

Чаму грыфы не хварэюць, харчуючыся падаллю?

Афрыканскія грыфы на мяжы знікнення

Шанцы выратаваць азіяцкіх грыфаў ад знікнення моцна павялічыліся

Азіяцкія грыфы зноў пад пагрозай знікнення

Каліфарнійскія кондары працягваюць гінуць