Колькасць свойскіх катоў, якія свабодна ‘гуляюць’ (бадзяжных або хатніх, якіх выпускаюць з хаты або кватэры гаспадары), увесь час павялічваецца і гэта ператварылася ў глабальную экалагічную праблему. Таму цалкам абаснавана свойскі кот лічыцца адным з найбольш небяспечных чужародных інвазійных відаў, прычым у адрозненне ад дзікіх чужародных відаў, у яго няма свайго абарыгеннага прыроднага асяроддзя.

Нядаўна з’явіўся падрабязны агляд, які аналізуе выкарыстанне для пабудовы гнязда 176 відамі птушак разнастайнага чалавечага смецця – ад рыбачых сетак і пластыкавых пакетаў ды шнуроў да сігарэтных недапалкаў. Аднак іншае даследаванне нідэрландзкіх арнітолагаў можа здзівіць каго заўгодна. У ім навукоўцы апісваюць выпадкі выкарыстання птушкамі фактычна анці-птушыных прыстасаванняў – металічных стужак з доўгімі шыпамі.

Новае даследаванне паказала, што гарадзкія вялікія сініцы (Parus major) адчуваюць меншы стрэс і дэманструюць меншы ўзровень адпаведных гармонаў, чым іх таваркі з лясных біятопаў.

Дзікія жывёлы разнастайным чынам узаемадзейнічалі з прадстаўнікамі нашага віду людзей вакол больш ці менш часовых стаянак чалавека яўна задоўга да першых сталых пасяленняў нашых продкаў, якія паходзяць з неаліту і маюць узрост каля 10 тысяч гадоў. Міжнародная каманда навукоўцаў у сваёй апошняй публікацыі прадставіла новыя доказы таго, што крумкачы харчаваліся на рэштках вялікіх жывёл тыпу маманта, якіх здабывалі паляўнічыя т.зв. паўлаўскай культуры на тэрыторыі цяперашняй Маравіі (Чэхія) больш, чым 30 тысяч гадоў таму.

Дзве вельмі дзіўныя гісторыі, звязаныя з гнездаваннем белых буслоў, разгарнуліся гэтай вясной у Чэхіі. У невялікім гарадку Horní Cerekv была адзначана пара, якая ўтварылася з самкі белага і самца чорнага бусла. А прыкладна ў 50 км ад гэтага месца ў горадзе Chýnov у адным гняздзе адклалі яйкі дзве самкі белага бусла, якія дагэтуль займаюць яго без бачнага ўдзелу самца.

Улады ЗША афіцыйна дазволілі вакцынацыю каліфарнійскіх кондараў ад птушынага грыпу. Від мае крытычна пагражаемы (Critically Endangered) ахоўны статус і негледзячы на доўгатэрміновую эфектыўную праграму па рэінтрадукцыі ў прыроду Паўночнай Амерыкі, у прыродзе знаходзяцца ўсё яшчэ не больш за 300 асобін кондараў.

Самы стары на Брытанскіх астравах, вядомы нам чырвоны каршун, памёр пасля таго, як быў знойдзены параненым. Птушка аказалася адной з тых, каго навукоўцы выпусцілі ў прыроду ў рамках самай першай хвалі рэінтрадукцыі віда ў Вялікабрытаніі ў пачатку 1990-х гадоў.

Некаторыя віды чаек, і сярод іх чайка-клыгун, выдатна адчуваюць сябе ў еўрапейскіх гарадах. Негледзячы на тое, што ўвогуле ‘прыродныя’ папуляцыі чаек змяншаюцца, з сярэдзіны минулага стагоддзя ў некаторых гарадах Еўропы ўпершыню ўтварыліся гарадзкія, якія агулам павялічваюцца. Усё гэта змагло адбыцца дзякуючы таму, што чайкі аказаліся параўнальна пластычнай групай у адносінах і да ежы, і да месцаў гнездавання.

Першага чэрвеня 1434 г. памёр Уладзіслаў Ягайла (Władysław Jagiełło). Пад час свайго параўнальна доўгага жыцця (нарадзіўся ў Вільні паміж 1352 і 1362 гг.), ён быў князем віцебскім, вялікім князем літоўскім (у 1377-1392 гг), каралём польскім (у 1386-1434) і вярхоўным князем літоўскім (у 1392-1434 гг). Старэйшы сын вялікага князя Альгерда ў другім яго шлюбе, з цвярской князёўнай Ульянай Аляксандраўнай.

У 14-ты раз у нас ёсць магчымасць сачыць амаль за многімі дэталямі сямейнага жыцця на двух гнёздах сокала-пустальгі, якія гняздуюць на шматпавярховым доме ў Брэсце. Прайшло трошкі больш за месяц, як самка на другім гняздзе адклала там сваё першае яйка і таму ў бліжэйшыя дні, хутчэй за ўсё заўтра-паслязаўтра, можна чакаць пачатку новага этапу ў жыцці гэтай сям’і – вылуплення птушанят. Сёлета глядзець за жыццём на абодвух гнёздах можна ТУТ.

Нядаўняе маштабнае даследаванне паказала, што за апошнія паўстагоддзя Брытанія страціла амаль трэцюю частку сваіх дзікіх птушак. Калі гэты працэс будзе працягвацца падобнымі тэмпамі, то зусім не выключана, што наступныя пакаленні брытанцаў могуць не пачуць ці не ўбачыць там, дзе жывуць, прадстаўнікоў многіх відаў, якія яшчэ не так даўно лічыліся звычайнымі.

ТАА «Дзікая прырода» запрашае ў суботу, 27.05.2023 г., цікава, карысна, ды яшчэ ў атмасферы спаборніцтва правесці час у назіраннях птушак. Для гэтага самастойна або ў камандзе з двух чалавек трэба не толькі з 6 да 12.00 сфатаграфаваць як мага больш відаў птушак у прыродзе, але і правільна вызначыць іх на сваіх фотаздымках.

У пазамінулую суботу, 6 мая, адбыўся чарговы агульнанямецкі Birdrace. Я удзельнічаў у гэтым мерапрыемстве ўжо другі год запар. Напэўна нашым чытачам, а асабліва тым, хто цікавіцца ці ўдзельнічае ў беларускім Birdrace, будзе цікава даведацца як гэта выглядае ў Германіі. На жаль, пра мінулагодні досьвед удзелу ў гэтым цікавым мерапрыемстве распавесці не атрымалася, таму выпраўляюся цяпер.