Дзякуючы памылцы ў вызначэнні Спіс птушак Беларусі ўсё ж зменіцца

 У мінулую нядзелю група гарадзенскіх бёдуотчараў у 30 км ад Гродна назірала трох гагачоў, два з якіх без праблем па голасу і знешняму выгляду былі прызнаныя чорнаваллёвымі. А вось трэцяя птушка, якая была выразна большых памераў, ў рэшце рэшт таксама была прызнаная як Дзіўны чорнаваллёвы гагач (Gavia arctica) на Свіслацкім вадасховішчы + VIDEO, дапамагла дадаць новы від у Спіс птушак Беларусі.

У нас былі падозранні, што гэта можа быць чaрнадзюбы гагач (Gavia immer) – новы від птушак для Беларусі.

Ўсё пачалося з каментара Мікалая Чэркаса, які са здзіленнем зазначыў, што чaрнадзюбы гагач не можа быць новым відам для нашай краіны, бо яго пудзіла знаходзіцца шмат год у музэі нацпарка “Белавеская пушча”. 

Пад час спраўджання гэтай інфармацыі ў апублікаваных крыніцах выявілася дзіўная рэч - сапраўды, першая вядомая рэгістрацыя віду была зроблена яшчэ ў 1972 годзе, калі адна птушка была здабытая мясцовым арнітолагам Уладзімірам Афанасьевічам Дацкевічам (1928-2010) на сажалцы ў в. Ляцкія. Наступная рэгістрацыя адбылася праз два гады, калі яшчэ адзін чарнадзюбы гагач быў здабыты на возеры Выганаўскае (Берасцейшчына) 20.10.1974 г. Пудзіла менавіта гэтай птушкі знаходзіцца дагэтуль у музэі нацыянальнага парка і пра яго і казаў Мікалай Чэркас.

У.А.Дацкевіч. Здымак з www.bp21.org.by

Гэтыя звесткі былі апублікаваныя (толькі) ў 1998 годзе, калі Уладзімір Афанасьeвіч змог вярнуцца да галоўнай кнігі свайго жыцця, якая мае назву «Исторический очерк и некоторые итоги орнитологических исследований в Беловежской пуще (1945-1985)». 

Вокладка кнігі У.А.Дацкевіча (Віцебск, 1998). Здымак з www.bp21.org.by

Яшчэ раз гэтая інфармацыя з’явілася ў артыкуле Андрэя Абрамчука і Мікалая Чэркаса “Птицы Беловежской пущи: систематический список” (Subbuteo – 10-2011, c.18-31) са спасылкай на кнігу Дацкевіча. Таму цяжка сказаць, чаму чарнадзюбы гагач не трапіў у Спіс птушак Беларусі ні пасля першай публікацыі ў 1998 годзе, ні пасля другой у 2011. 

Цяпер з’явілася нагода выправіць гэтую памылку. Калі Беларуская арніта-фауністычная камісія афіцыйна дадасць від у Спіс птушак Беларусі, ён можа быць чацвёртым новым відам для нашай краіны з пачатку 2013 году: разам з белабрухім свіргулём, чайкадзюбай крычкай і пласканосым плывунчыкам, якія назіраліся ў Беларусі сёлета. 

Такім чынам, у нашай арнітафауне можа стаць 327 відаў.

Чaрнадзюбы гагач – другі па памерах (пасля беладзюбага). Тундравы від, які акрамя поўначы Паўночнай Амерыкі, таксама ў невялікай колькасці гняздуе на Ісландыі, Грэнландыі і на Мядзвежых выспах. Пад час міграцыі залятае ў іншыя краіны Еўропы, а таксама часам зімуе на Балтыйскім і Паўночным моры. Так, у Польшчы з ХІХ ст. да 2001 г. адзначаны 41 раз. Пры чым да 1950 г. адбылося пр. 16 рэгістрацый, з 1950 да 1980 – 6, а потым да 2001 - яшчэ 17. (Tomialojć, Stawarczyk, 2003)

 НОВЫ ДЛЯ БЕЛАРУСІ ВІД ПТУШАК – ЧАЙКАНОСАЯ КРЫЧКА – АДЗНАЧАНЫ Ў ТУРАВЕ + VIDEO

Новы для Беларусі від птушак – камчацкая чайка (Larus schistisagus) – адзначаны ў Гродна  

В Списке птиц Беларуси официально появились 3 новых вида: Протокол заседания БОФК от 16.01.2013