Вызначаны прычыны значнага змяншэння колькасці бурагаловых сініц у Фінляндыі

Доўгатэрміновае даследаванне бурагаловых сініц (Poecile montanus) у Фінляндыі паказала, што сучасны і неадпаведны захаванню старых і дуплістых дрэваў менэджмент лясоў з’яўляецца галоўным фактарам змяншэння колькасці віда ў краіне.

Яшчэ некалькі дзесяцігоддзяў таму бурагаловая сініца лічылася чацьвёртым самым масавым відам для Фінляндыі, аднак з-за хуткага змяншэння колькасці ў апошнія гады від атрымаў ‘пагражаемы’ статус (Endangered).

Бурагаловая сініца – таксама як і іншыя блізкія віды разам з чубатай – для нармальнага існавання патрэбны прыродны лес. Від гняздуе ў дуплах, якія птушкі самастойна робяць у трухлявай драўніне мёртвых або паміраючых дрэваў. Сучаснае выкарыстанне лясоў, якое ўключае санітарныя і суцэльныя высечкі азначае, што падобныя дрэвы раней ці пазней часткова ці цалкам знішчаюцца, а разам з імі знікаюць і патэнцыйныя месцы гнездавання.

Назіранні і ўлікі праводзіліся на ўчастку плошчай 25 кв км пад Oulu на працягу 30 гадоў. Даследаванне паказала, што чым большая доля лесу была высечаная пасля пачатку даследаванняў, тым меншая была ў гэтым месцы колькасць і шчыльнасць бурагаловых сініц. А агулам шчыльнасць гнездавання віду за апошнія 30 гадоў зменшылася тут напалову. Да 65% знікнення тут гняздуючых сініц даследчыкі звязваюць непасрэдна з высечкамі, прычым адмоўны эфект ад суцэльных выразна большы, чым ад т.зв. санітарных.

Таму навукоўцы пішуць пра тое, што захаванне ў гаспадарчых лясах краіны бурагаловых сініц і блізкіх да іх відаў, а таксама птушак, якім для жыцця неабходны старыя лясы і мёртвая драўніна, магчыма толькі пры значным змяншэнні колькасці або пазбяганні суцэльных высечак. Пад час апошніх цалкам знішчаецца ўчастак лесу і наступствы гэтага для лясных відаў жывёл адчуваюцца яшчэ шмат гадоў нават калі там лес пачынае адмаўляцца. Satu Kumpula, аспірант з University of Oulu, сказаў: "Зразумела, што калі пад час высечкі з участку леса вывезеныя ўсе старыя або дуплістыя дрэвы, гэта азначае немагчымасць гнездавання тут буравагаловых сініц на наступныя дзесяцігоддзі”.

Аказалася, што сытуацыю можна паправіць, калі заставіць высокія пні лісцевых дрэваў – тады адлегласць паміж суседнімі гнёздамі сініц заўважна змяншаецца. Аднак спробы прыцягнення віда ў сінічнікі атрымалася няўдалай – птушкі вельмі рэдка гнездавалі ў іх. Штучныя дуплянкі не могуць служыць заменай старым і дуплістым дрэвам.

Яшчэ адной магчымай, але яшчэ не даказнай прычнай змяншэння колькасці бурагаловай сініцы ў Фінляндымі можа быць заўважнае павелічэнне колькасці вялікай і сіняй сініц. Але гэта аспект патрабуе дадатковых даследаванняў.

Крыніца: Kumpula, S, Vatka, E, Orell, M, & Rytkönen, S. 2023. Effects of forest management on the spatial distribution of the willow tit (Poecile montanus). Forest Ecology and Management. https://doi.org/10.1016/j.foreco.2022.120694

Паводле www.birdguides.com падрыхтаваў Дзьмітры Вінчэўскі

Здымак Алы Эрдман

На гэтую тэму:

Без старых дуплістых дрэваў не будзе лясных экасістэм

Жыццё сівых сініц без тайн

Знойдзена самая старая сівая сініца?

У маладых лясах-пасадках у птушак большы стрэс і смяротнасць