Дэлавэрскую чайку, новы від для Беларусі і Украіны, ‘бачылі’ у нас толькі спадарожнікі

Дэлавэрская чайка (Larus delawarensis) – від птушак, які гняздуе ў Паўночнай Амерыцы і зімуе пераажна ў Цэнтральнай, у апошнія дзесяцігоддзі рэгулярна залятае ў Еўропу, а асобныя птушкі нават застаюцца тут на зімоўку. У нас былі невялікія спадзяванні, што ў бліжэйшыя гады магчымы залёт дэлавэрскай чайкі і ў Беларусь, але што ён адбудзецца ў такіх цікавых абставінах, пэўна, не думаў ніхто.

Справа ў тым, што ў Польшчы добра вядомыя дзве асобіны гэтага віду, якія прылятаюць у тыя самыя месцы на зімоўку ўжо не першы год. З часам абедзьве чайкі былі адлоўленыя арнітолагамі і маюць персанальныя каляровыя пластыкавыя кольцы, дзякуючы гэтаму іх можна з дапамогай адпаведнай оптыкі пазнаць здалёк. Адна з гэтых чаек, якую упершыню адзначылі ў лістападзе 2014 году ў горадзе Ełk на паўночным усходзе краіны і якая ў натупныя гады рэгулярна там назіраецца з восені да зімы, была найбліжэй Беларусі і менавіта на яе выпадковы залёт маглі быць найбольшыя спадзяванні. Але выйшла інакш. Другая, больш знакамітая дэлавэрская чайка, якая рэгулярна зімуе ў наваколлі горада Ольштын, была закальцаваная у снежні 2005 г. у Шцэціне і з часам атрымала мянушку “Kajzerka” (па прозвішчы вядомага польскага арнітолага Zbignew`a Kajzer`a, які першы яе там адзначыў).

Дзякуючы фірме Interrex - rings & telemetry на прыканцы мінулага году Kajzerka атрымала яшчэ і самы сучасны і лёгкі спадарожнікавы GPS-перадатчык і за яе перамяшчэннямі стала сачыць нашмат прасцей. А з надыходам сонечных дзён (дзякуючы якім сонечная батарэя перадатчыка мае пастаянны і добры зарад) фактычна ў рэжыме рэальнага часу.

Такім чынам, чайка 7-8 снежня знаходзілася на поўнач ад Шчэціна (Пн Польшча), а 22.12 ужо ў пойме Эльбы на захад ад Берліна (Германія). На Каляды птушка пераляцела ў Нідэрланды, дзе яна пачала актыўныя і параўнальна хуткія пералёты ў паўднёва-заходнім кірунку і за 4 гадзіны перамясцілася на пр. 200 км. Праз дзень, 27.12 Kajzerka была ўжо ў Бельгіі на поўдзень ад Антверпена. Гэта ўжо як мінімум другі залёт гэтай дэлавэрскай чайкі ў Бельгію, першы адбыўся ў лютым-сакавіку 2012 г.. У гэтай краіне Kajzerka зазімавала і на гэты раз, дзе і была дзякуючы сігналам з перадатчыка пра яе дакладныя перамяшчэнні сфатаграфаваная (гл. верхні здымак).

мапа

Чайка ўвесь гэты час трымалася ў Бельгіі, ажно 4 дні таму пачала актыўную міграцыю ва усходнім кірунку і 26.03 перасякла спачатку мяжу Польшчы з Беларуссю і праляцела на паўднёвы ўсход побач з Брэстам, а потым і мяжу Беларусі з Украінай. На гэта звярнуў увагу Marcin Faber, заснавальнік і уладальнік фірмы Interrex - rings & telemetry, дзякуючы паведамленню якога ў фэйсбуку мы і даведаліся пра новы від і для Беларусі, і для Украіны.

мапа

Мы (“Птушкі штодня”) распыталі Марціна пра гэтую важную падзею:

“Фірма Interrex - rings & telemetry была створана намі ў 2008 годзе. Мы робім каляровыя пластыкавыя кольцы для кальцавання дзікіх  птушак, а перадатчыкі пачалі прадаваць у 2020 годзе.

Мы даўно хацелі забяспечыць гэтую чайку перадатчыкам, таму што яна штогод з’яўляецца ў тым самым месцы на возеры Wulpińskim пад Ольштынам.  

Канешне, мы спадзяваліся, што чайка паляціць у краіну, дзе гэты від яшчэ не быў адзначаны. Але мы думалі, што яна абярэ больш паўночны кірунак і паляціць у краіны Балтыі або Фінляндыю і зусім не чакалі, што яна такім вось чынам паляціць на поўдзень праз паўднёвую Беларусь ва Украіну.

Кожны год гэтая чайка вяртаецца ўвосень у Польшчу пад Ольштын. Калі будзе жыць далей, то хутчэй за ўсё на прыканцы лета – у пачатку восені мы зноў яе ўбачым у Польшчы. Магчыма, што на адваротным шляху ізноў праляціць праз Беларусь. Цяпер мы можам сачыць за яе перамяшчэннямі дзякуючы перадатчыку.”

Дэлавэрская чайка памерамі і афарбоўкай найбольш нагадвае нашу шызую чайку. Гняздуе каланіяльна на зямлі, часта на астравах на азёрах, у поймах рэк і на марскіх узбярэжжах Канады і ЗША. Звычайна птушкі вяртаюцца гнездаваць у тыя самыя калоніі з году ў год. Звычайны для Паўночнай Амерыкі від, які на зімоўку ляціць не толькі ў Мексіканскі заліў і на ціхаакіянскае і атлантычнае ўзбярэжжы ЗША, але многія птушкі зімуюць і на Вялікіх азёрах.

Дэлавэрскія чайкі шмат разоў адзначаліся ў Еўропе: Францыі, Італіі, Нідэрландах, Бельгіі, Германіі, Нарвегіі, Швецыі, Польшчы, Балгарыі, Румыніі і іншых краінах. У Вялікабрытаніі і Ірландыі колькасць залётаў дэлавэрскіх чаек у апошнія дзесяцігоддзі павялічылася настолькі, што від больш не лічыцца “рэдкасцю” і яго рэгістрацыя больш не патрабуе пацверджання мясцовай фауністычнай камісіі. У некаторых еўрапейскіх краінах гэтыя чайкі пачалі рэгулярна зімаваць.

Калі Беларуская арніта-фауністычная камісія (БАФК), без рашэння якой назіранні новых і многіх рэдкіх для краіны відаў не маюць навуковай сілы, зацвердзіць гэтую рэгістрацыю дэлавэрскай чайкі, від стане 341-м у Спісе птушак Беларусі. Дагэтуль падобным чынам, толькі з дапамогай трэкаў, атрыманых ад спадарожнікавых перадатчыкаў, у асноўны Спіс відаў нашай краіны трапіў сокал-балабан, а ў дадатковы спіс – барадач.

 

Для сайта “Птушкі штодня” падрыхтваў Дзьмітры Вінчэўскі

Мапы перамяшчэнняў дэлавэрскай чайкі © Interrex - rings & telemetry

Верхні здымак Кайзэркі з перадатчыкам быў зроблены ў мясцовасці Rumst (Бельгія) 02-01-2022 by Kris De Rouck

 

 

На гэтую тэму:

Новы для Беларусі від птушак, арлан-даўгахвост, адзначаны пад Мінскам!

Сіняхвостка – доўгачаканы новы від птушак, адзначаны для Беларусі

Трэці сёлета новы для Беларусі від птушак, таўстадзюбая пячураўка, адлоўлены на поўначы краіны

В Списке птиц Беларуси теперь 337 видов: протокол заседания БОФК от 11.03.2021 и обновленный список птиц БОФК

У Мінску адзначаны новы для Беларусі від птушак– палярная чайка!

Cенсацыя? мякка сказана! – у нядзелю ў Беларусь заляцеў новы від птушак – барадач!

Новый вид птиц для Беларуси «видели» только спутники?

 

Comments

Ornitolodzy Warmii i Mazur  ·

Anna Włodarczak-Komosińska  ·

Będzie długo, bo trochę się tego wszystkiego nazbierało. Wszystko wskazuje na to że nasza Kajzerka zakończyła już lęgi w Rosji i z zawrotną prędkością rozpoczęła wielki powrót. Niesamowite, że jednak się udało i po kilkunastu latach zagadka została rozwiązana. To pokazuje, że nie ma rzeczy niemożliwych. Trochę okradliśmy naszą mewę z romantycznych przypuszczeń, gdzie i z kim to może być. Ale takie życie Описание: 🙂

Oczywiście wszystko miało być zupełnie inaczej. Miała gniazdować w przepięknej Skandynawii, może gdzieś na odludziu połn-wsch. Rosji , czy nawet w Ameryce. Bez względu gdzie to by miało nie być mieliśmy podążać za impulsami nadajnika, by zobaczyć to na własne oczy. Niestety wojna pokrzyżowała piękne plany Описание: 🙁Niemniej czuje się szczęśliwcem, że mogłam odbyć taką podróż razem z mewą, oglądając świat z jej perspektywy. A przy okazji poznać wiele nowych miejsc i wielu ciekawych ludzi. Podczas tej przygody wzbogaciłam się o kolejnych przyjaciół i tych z Europy zachodniej i tych z Europy wschodniej, łącznie z Rosją. To pięknie potwierdza, że ptaki łączą ludzi z różnych stron świata nawet mimo okrutnych okoliczności. Dla przypomnienia Kajzerka po wystartowaniu z zimowiska w Belgii na krótko odwiedziła Holandię, potem szybkim przelotem udała się na wschód. I tu niezwykle symboliczna wizyta w Kijowie, w czasie kiedy i ta część Ukrainy była atakowana. Potem krótki przystanek na Białorusi i dalej jakimś dziwnym łukiem na miejsce docelowe.

Ostatecznie mewa zajęła jeden z dachów w Niżnym Nowogrodzie. Samo miejsce może zbyt urokliwe nie jest ale mewa w otoczeniu miała dwie wielkie rzeki (Oka i Wołga), kilka sporych wysypisk śmieci, różne zbiorniki w mieście i poza miastem, pola, itp. Ciekawe, że podczas lęgów w zasadzie nie latała żerować na śmieci. Tylko tuż po przylocie i tuż przed odlotem. Widzieliśmy gdzie gniazduje ale do rozwiązania zagadki brakowało jeszcze informacji z kim.

Biorąc pod uwagę sytuację polityczną nie było łatwo znaleźć osobę, która mogła by ustalić, co na tym dachu właściwie się dzieje. Nasi rosyjscy znajomi, z którymi ktoś od nas kiedyś tam współpracował, jak się okazało obserwowali ptaki tysiące km od Niżnego Nowogrodu często poza Rosją. Każdy z nich starając się pomóc wskazywał zaufanego człowieka, a ten wskazywał następnego. Tym sposobem udało nawiązać kontakt z Aleksiejem Lewaszkinem. Aleksiej nie bardzo interesuje się mewami - jest sowiarzem ale co najważniejsze podjął się tego trudnego zadania. Mewy na dachu to trudne przedsięwzięcie (w Olsztynie coś o tym wiemy Описание: 🙂)tym bardziej jeżeli teren jest prywatny i pilnowany (Zakład Disla Rumo). Wszyscy tamtejsi ornitolodzy twierdzili że Aleksiej to najlepszy z najlepszych ich terenowiec i jeśli nie on to nikt. I mieli rację bo pomimo trudności ze wstępem i gabarytami dachu który za duży nie jest sfotografował naszą Kajzerkę, partnerkę, gniazdo, dach i młode. Czyli to co najważniejsze. Jest to 2 lęg mewy delawarskiej w Europie ale pierwszy wykazany naocznie Описание: 🙂Dlatego należą mu się wielkie podziękowania i mam nadzieję, że złe czasy szybko miną i będę mu mogła podziękować osobiście. Poza tym to bardzo skromna i sympatyczna osoba. Do szczęścia zabrakło zaobrączkowania partnerki, młodych i sfotografowania tych młodych już, jako ptaki lotne. No ale nie można mieć wszystkiego Описание: 🙂Może będzie następny raz…